nr. 49, 24-11-2022

Werk

‘Werk levert geld op, geeft structuur, geeft kansen voor ontwikkeling, geeft voldoening en waardering’. Zomaar wat kreten over werk.
Jaren geleden was ik op bezoek bij een dagbestedingslocatie voor mensen met verstandelijke beperkingen in de VS. Van tevoren was gezegd dat álle cliënten werk hadden. Uiteraard was ik zeer benieuwd: echt álle cliënten?
Het beeld vergeet ik nooit meer. Een cliënt met ernstige meervoudige beperkingen zat achter een tafel met daarop drie kratten. Artikelen uit twee kratten moesten aan elkaar worden geklikt en in de derde krat worden gelegd. Achter de cliënt stond een begeleider, twee keer zo breed en minstens een kop groter. De begeleider had de handen van de cliënt vast; de cliënt kon geen kant op. Zo verrichtten zij samen in rap tempo het werk. Ik vermoedde dat zonder de ondersteuning van de begeleider er niets terecht kwam van het werk. Maar het werk werd wel gedaan; het uitgangspunt klopte dus. Ik had het zwaar te doen met beiden. Is dit wat ze de hele dag moeten doen? Welke meerwaarde heeft werk op deze manier?
Pas dacht ik weer aan dit bezoek. Ik ging daarom in de literatuur op zoek naar recente ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen ten aanzien van werk en kwam uit bij het Britse onderzoek van Ramsey e.a..
Zij stellen dat betaald werk voor mensen met verstandelijke beperkingen nog steeds geen gemeengoed is. Ze benoemen ook de uitdagingen die er nu nog zijn. Het bevorderen van het welbevinden door ook nadruk op andere levensdomeinen dan werk te leggen. Het bieden van passend werk en een goede werkomgeving. Het niet standaard opplakken van het etiket ‘beperkingen’. Betere uurtarieven om financiële onafhankelijk te bevorderen.
Werk is dus niet zomaar even geregeld. Ook niet voor mensen met verstandelijke beperkingen. Een geïnterviewde cliënt zei het zo: ‘Denk nooit dat werk verrichten makkelijk is’.
Er is blijkbaar nog steeds veel werk aan de winkel.

Ramsey D, Cameron J, Harrison R, Young S. 'Never think doing a job is easy': The lived experience of work for people who have an intellectual and developmental disability. British Journal of Occupational Therapy. 2022;85(11):880-90.

►Klik hier voor eerder gepubliceerde columns