nr. 63, 29-2-2024

Spiegel

Afgelopen vrijdag 23 februari was het feest. Marion Kersten verdedigde met verve haar proefschrift en promoveerde tot doctor. Haar proefschrift ‘Making knowledge work’ gaat over effectieve kennisdeling en -toepassing in de praktijk van de verstandelijk gehandicaptenzorg.
In haar lekenpraatje (ook: hoofdstuk 3 van haar proefschrift) citeerde ze een directeur die vertelde dat één keer per jaar een teamwissel gezond is voor verwondering als tegenhanger van een ‘zo doen wij de dingen’-houding.
Ik hoorde het aan en dacht dat personeelswisselingen voor cliënten naar kunnen zijn: weer nieuwe begeleiders, weer een net wat andere insteek, wennen aan elkaars gebruiksaanwijzing, hopen dat die nieuwe begeleiders begrijpen wat cliënten wel of niet fijn vinden, hopen dat de nieuwen de ondersteuningsplannen en levensverhalen hebben gelezen en begrepen. Ik dacht ook aan Joke die mij als ‘nieuwe bemoeial’ helemaal niet zag zitten (►column Glimmen). Ook naasten moeten wennen aan weer nieuwe gezichten.
Ineens kwam bij mij het beeld van spiegelgesprekken voorbij. Een spiegelgesprek is een groepsgesprek waarin deelnemers, onder leiding van een onafhankelijke gespreksleider, vertellen over hun ervaringen. Toehoorders mogen alleen luisteren. Na het gesprek reflecteren de toehoorders zonder aanwezigheid van de deelnemers op de gehoorde ervaringen. De hoop en verwachting is dat de toehoorders nadenken over wat zij hoorden en dat zij zo nodig anders gaan handelen.
Hoe zou het zijn als cliënten met verstandelijke beperkingen mochten vertellen over hun ervaringen met personeelswisselingen met directeuren als toehoorders? Hoe zou het zijn als directeuren mochten vertellen over hun personeelsbeleid met cliënten en naasten als toehoorders?
Zou het perspectief van beide groepen hierdoor wijzigingen? Leidt deze vorm van kennisdeling tot een andere kennistoepassing?
Marion begon haar lekenpraatje en proefschrift met een voorbeeld waarin ‘Anne Loes’ stem kreeg. Daar gaat het uiteindelijk om: stem krijgen. En als een spiegelgesprek daarvoor een middel is: waarom niet?
En trouwens: het kan helemaal geen kwaad als iedereen om de zoveel tijd in de spreekwoordelijke spiegel kijkt.

Kersten, M.C.O. ►Making knowledge work. Factors, strategies and leadership to improve sharing and application of knowledge in the care and support for people with intellectual disabilities Proefschrift Tilburg University, 2024.

►Klik hier voor eerder gepubliceerde columns