nr. 36, 18-10-2021
Familie
De scene speelde zich af in Zweden, waar ik op de hond, schapen en kippen paste. De lucht was knalblauw, de zon scheen met aangename herfstkracht. De dames ooi kregen extra voer. Daarvoor moest ik met twee pakken hooi door een drassig weiland naar de voederplaats lopen. De hond rende hysterisch blaffend rond en trachtte tevergeefs de ooien te hoeden. De dames keken hooguit geïrriteerd en deden vervolgens precies wat zij zelf wilden: het hooi bemachtigen. De geleende laarzen waren minstens zes maten te groot; al na 10 passen zaten mijn sokken in de neus van de laarzen. Ik moest uitkijken dat de laarzen niet bleven steken in de modder. Het geduw en geblaat van de dames ooi maakten de scene compleet.
Op dat moment gaf ik mijn kwaliteit van bestaan een 10+.
Later bedacht ik dat waarschijnlijk niemand van mijn familie ook zo’n hoge score zou geven aan die gebeurtenis. Mijn familie zou dit wel direct herkennen als ‘echt iets voor Marian’.
Alice Schippers vertelde in haar oratie[1](p.19,11) over ‘Familie Kwaliteit van Bestaan: een loot aan de stam van het concept Kwaliteit van Bestaan, waarin het leven met beperkingen in de context van een gezin of huishouden wordt bestudeerd. … Alhoewel de appel soms ver van de boom valt, en sommige karakteristieken uitdagend en soms uitputtend zijn, vormen acceptatie, tolerantie en wederzijdse betrokkenheid binnen (en buiten) families de verbindende schakel.’.
Al peinzend daarover, bedacht ik dat het soms best lastig is om te achterhalen wat de kwaliteit van bestaan van mensen met (zeer) ernstige verstandelijke beperkingen verhoogt. Het weten welke appels onder hun boom liggen, kan hierbij helpen. Dat zijn verbindende schakels. Want wat ouders of brussen aangenaam vinden, is misschien ook voor hen leuk of op zijn minst herkenbaar.
Als vanzelf schoten mijn gedachten naar reminiscentie: het bewust ophalen van herinneringen, waardoor (oudere) mensen meer tevredenheid over hun leven kunnen ervaren.
‘Familie Reminiscentie’ is zo van onschatbare waarde voor ‘Familie Kwaliteit van Bestaan’.
1. Schippers, A.P. Gouden Verbindingen; Kennis ervaren, herkennen en erkennen. Utrecht: Uitgeverij Netty van Haarlem, 2021.
(Oratie dd. 7-10-2021)