nr. 33, 21-6-2021
Koolzaad
De Schijf van Vijf. De meeste mensen kennen die, wellicht alleen van naam en weten vaag wat er in staat. ‘De Schijf van Vijf is een voorlichtingsmodel over gezond eten, dat wetenschappelijk is onderbouwd’, aldus het Voedingscentrum.
Pas werd ik gevraagd mee te denken over een project ‘gezonde voeding’ binnen een zorgorganisatie.
Veel cliënten in zorginstellingen zijn afhankelijk van anderen voor hun voeding en dus ook voor gezonde voeding. Hoeveel begeleiders kennen de Schijf van Vijf en de inhoud? En hoe vaak worden gezonde alternatieven niet eens overwogen, omdat zij het zelf niet lekker vinden, niet kunnen bestellen of er niet aan denken? Ook ‘Ach, ze hébben al zo weinig, gun ze toch dat extra’ is veel gehoord.
Uit het experiment ‘voedingskeuze’* bleek dat cliënten met verstandelijke beperkingen vooral dát kiezen wat anderen kiezen. Zo doet goed voorbeeld volgen, slecht voorbeeld ook. Hoe zinnig zou het zijn wanneer begeleiders gaan voor gezonde(re) voeding en tegelijkertijd cliënten impliciet stimuleren dat ook te doen. Dubbele winst.
En als we dan toch bezig zijn… Cateraars en leveranciers zouden gezonde(re) voeding ook best wel eens bovenaan de bestellijst kunnen zetten.
Als zij dan toch bezig zijn… Zet ook duurzame producten in de schijnwerpers.
Van achter mijn pc is het makkelijk om goede adviezen te geven. De praktijk is weerbarstig, dat blijkt ook vaak genoeg. Maar cliënten weten vaak meer over eten dan wordt gedacht. Daar kan best gebruik van worden gemaakt.
Zo vertelde Joke me van alles omtrent voeding en genotsmiddelen. Appelmoes is lekker, maar vis met botjes niet. Roken is ongezond, veel chips ook. Whisky lust ze niet, cognac wel. Ik wist trouwens niet eens dat ze die woorden kende. En cola? Nee, dat mag ze niet. ‘Want in cola zitten bubbels, dat komt door het koolzaad.’
* Cartwright, L., M. Reid, R. Hammersley, C. Blackburn & L. Glover. Food choice by people with intellectual disabilities at day centres: A qualitative study. Journal of Intellectual Disabilities, 2015; 19(2): 103-115.